دکتر عظیم فرد امروز در کارگاه آموزشی مدیریت طیف فرکانس که در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد به تشریح انواع سیگنال ها و استفاده کننده های امواج رادیویی پرداخت و به ابهامات موجود در زمینه مضرات پارازیتها و امواج رادیویی پاسخ گفت.
تمامی اشعه ها مضر نیستند
مدیرکل صدور پروانه سرویس های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در تشریح ایمنی تشعشع امواج رادیویی، با بیان اینکه امواج و اشعه در دو نوع اشعه های یونیزه و غیریونیزه تقسیم می شوند گفت: اشعه های یونیزه مانند اشعه های آلفا، گاما و بتا دارای فوتون قوی بوده و از مواد رادیواکیتو ساطع می شوند که می توانند مولکول را به یون تبدیل کنند اما اشعه های غیریونساز که به امواج رادیویی معروفند قوی نبوده و یون تولید نمی کنند و فقط تولید گرما می کنند.
وی با بیان اینکه بخشی که امواج رادیویی در آن قرار می گیرد بخش کوچکی از طیف فرکانس را تشکیل می دهد افزود: انواع شبکه های موبایل، پخش صدا، تلویزیون و هوانوردی امواج رادیویی دارند که در دسته امواج غیریونساز قرار می گیرند.
عظیم فرد کاربردهای پرقدرت طیف امواج رادیویی را به 3 دسته پخش همگانی رادیو در باند VHF در شهرها که 10 به توان 2.5 میکروولت توان تولید می کنند، پخش همگانی تلویزیونی که 10 به توان 3 میکروولت تولید می کند و شبکه های موبایل که در حد دهم میلی ولت است تقسیم کرد.
گوشی های جدید توان کمتری مصرف می کنند
وی خاطرنشان کرد: به هر میزان که فناوری بالاتر رود قدرت تشعشع آن پایین می آید و این امر به خاطر استفاده کمتر از باطری ها و توان پایین تر تکنولوژی در راستای حرکت به سمت فناوری سبز است.
دکتر فرد با اشاره به سیگنال یک گوشی موبایل، که حداکثر توان رادیویی آن 2 ولت در زمان برقراری ارتباط است خاطرنشان کرد: هرچه گوشی افراد جدیدتر و دارای تکنولوژی بالاتر مانند 3G و 4G باشد توان مصرفی گوشی پایین تر می آید.
وی افزود: آنچه که مسلم است اینکه امواج رادیویی شبکه های موبایلی فقط گرما ایجاد می کنند و یونساز نیستند. به این معنی که این امواج در توان بسیار بالا نیز در سطح پوست گرما تولید می کنند و در این میان چشم انسان حساس تر از سایر اعضای بدن است که در این جریان القایی می تواند آسیب پذیرتر باشد.
این مقام مسئول با اشاره به تحقیقات صورت گرفته در این زمینه تاکید کرد: البته فرکانس های رادیویی براساس تحقیقات کمیسیون بین المللی حفاظت در مقابل تابش غیریونیزه، تبدیل به دمای جوش نشده و با توان بالا نیز فقط تولید گرما می کنند. در این میان چنانچه بدن در معرض این میدان الکترومغناطیسی قرار گیرد گرم شدن سر در زمانی که بیش از 15 دقیقه به صورت مداوم با تلفن همراه صحبت شود به اثبات رسیده است.
امکان یونیزه شدن امواج رادیویی وجود ندارد
دکتر فرد با اشاره به ابهامات در زمینه اثرات بیولوژیکی میدانهای مغناطیسی غیریونساز گفت: میدان الکتریکی باید 2 تا 10 کیلوولت قدرت داشته باشد تا اثرات بیولوژیکی آن ظاهر شود و این درحالی است که یک مولکول برای یونیزه شدن 10 تا 25 الکترود ولت انرژی لازم دارد که در این راستا امکان یونیزه کردن امواج رادیویی اصلا وجود ندارد.
وی با بیان اینکه حدود استانداردهای بین المللی امواج مخابراتی در حد دهم میلی ولت است گفت: براساس استادارد ملی ایران حدود پرتوگیری شغلی، پرتوگیری مردم و پرتوکاران GSM بر اثر شدت میدان مغناطیسی اعلام شده و در همین حال تجهیزات به کار گرفته شده در شبکه هایی که فضای فرکانسی را اشغال می کنند براساس نرخ جذب انرژی امواج رادیویی – SAR – نظارت و مانیتور می شوند.
مدیرکل صدور پروانه سرویس های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه یک بدن در مقابل چندین تجمع تشعشعی قرار می گیرد، ادامه داد: علاوه بر اندازه گیری حد تشعشع در آزمایشگاه، اندازه گیری میدانی در محیط زندگی مردم نیز صورت می گیرد و تاکنون از سوی سازمانهای جهانی نیز مستندی که بتواند ثابت کند این امواج رادیویی برای افرادی که در معرض آن قرار گرفته اند مشکلاتی به وجود آمده اعلام نشده است.
با یک باطری قلمی هم می توان پارازیت ماهواره ای تولید کرد
دکتر فرد در مورد ابهامات موجود در خصوص مضرات پارازیتهای ماهواره ای با تاکید براینکه امواج رادیویی نمی توانند تولید یون کنند حتی اگر برای ایجاد تداخل طراحی شده باشد افزود: باید فرکانس 10 به توان 6 برابر افزایش یابد تا یونیزه شود و این درحالی است که در ایجاد تداخل بر روی ماهواره ها نیازی به تولید این مقدار توان نیست و با یک باطری نیمه قلمی هم می توان روی ماهواره ها پارازیت انداخت.
.jpg)
وی با بیان اینکه امواج ماهواره ای قابلیت تبدیل به یون ندارند و فقط گرما ایجاد می کنند، افزود: امواج تداخلگرا که به پارازیت موسوم هستند فقط گیرنده ها را مختل می کنندو سیگنالهای تداخلی با یک حد تشعشع بیشتر از ماهواره، می توانند گیرنده های ماهواره ای را اشباع کرده و گیرنده را از دسترس خارج کنند.
این مقام مسئول در رگولاتوری تصریح کرد: توان سیگنالهای ماهواره ای که به زمین می رسد خیلی ضعیف است و به راحتی گیرنده ماهواره را از کار می اندازد و لازم نیست سیگنال قدرتمندی تولید شود که گیرنده ماهواره ای را از کار بیاندازد.
فعالیت 41 سرویس رادیویی در کشور
مدیرکل صدور پروانه سرویس های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه هم اکنون 41 سرویس رادیویی در کشور فعال هستند و تشعشعات زیاد با توانهای مختلف شناسایی می شوند اظهار داشت: روزانه فرکانس های مختلفی از انواع ماهواره ها، تلویزیون، رادیو، موبایل، رادارهای پلیس ، آمبولانس ها و خطوط هوایی دریافت می شود که عمدتا بدون تداخل در حال فعالیت هستند اما مدیریت این طیف فرکانسی الزامی بوده و بر عهده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است.
وی با تاکید بر اینکه مدیریت طیف فرکانس نیازمند بانک اطلاعاتی برای اندازه گیری سیگنالها است افزود: در این راستا تعامل با کشورهای همسایه نیز الزامی است براین اساس هم اکنون با 7 کشور عربی و کشورهای همسایه در شمال و غرب ایران هماهنگی فرکانسی داریم تا تداخلی در خصوص فعالیتهای فرکانسی به وجود نیاید.
دکتر فرد با اشاره به مدیریت امواج رادیویی در مواقع اتفاقات مترقبه مانند سیل، طوفان، آتشفشان، زلزله، سونامی، اپیدمی های درمانی، عملیات امداد، مقابله با جرایم و حملات سازمان یافته ادامه داد: در این زمینه کشورهایی که شبکه های رادیویی بهم نزدیک شده دارند هم پیمان شده اند که در زمان وقوع این اتفاقات به یکدیگر کمک کنند.
تلفن های بی سیم و RFID ها در لیست کالاهای مجاز
این مقام مسئول در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به لزوم دریافت مجوز برای استفاده از کالاهایی که در حوزه طیف فرکانس به کار می روند ادامه داد: برخی از کالاها همچون تلفن های بی سیم خانگی، مودم های وای فای بیرونی، RFID ها و بی سیم های واکی تاکی نیاز به دریافت مجوز و صدور پروانه ندارند و مجاز به استفاده هستند اما برخی خدمات و کالاها با توجه به نیاز کاربران نیازمند دریافت پروانه هستند تا بتوان طیف فرکانس آن را اندازه گیری کرد.
دکتر فرد گفت: کالاهای وارداتی که در حوزه فضای فرکانسی کشور به کار گرفته می شوند باید از حداقل استاندارد برخوردار باشند و در آزمایشگاه مورد تایید ما، گواهی تایید نمونه دریافت کنند.
وی با بیان اینکه قوی ترین سیگنال بر هر فرد گوشی موبایل است افزود: هم اکنون چند 10 هزار وای فای غیرمجاز در شهر تهران شناسایی شده است.