وضعیت استانهای کشور بر اساس شاخص بین المللی توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات (IDI ) از سوی دفتر بررسی های فنی اقتصادی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر شد.
توسعه عملکرد بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور براساس اطلاعات به دست آمده از سازمان فناوری اطلاعات ایران و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در بازه زمانی سال ۸۹ تا نیمه اول سال ۹۴ محاسبه شده است.
براساس اهداف مدنظر از سوی اتحادیه جهانی مخابرات، هدف از بررسی شاخص توسعه IDI در کشورها، تبدیل شدن به جامعه اطلاعاتی و کاهش شکاف دیجیتالی است که در کشور ما براساس پارامترهای مدنظر در این بررسی ها، استان تهران توسعه یافته ترین استان بوده و سیستان و بلوچستان کمترین توسعه را به خود اختصاص داده است.
این شاخص توسعه یافتگی، براساس ۳ تعریف «دسترسی»، «استفاده» و «مهارت» در فناوری اطلاعات و ارتباطات انتخاب شده است. از لحاظ شاخص دسترسی، میزان دسترسی به تلفن ثابت و تلفن همراه، میزان دسترسی به پهنای باند اینترنت و تعداد خانوارهای دارای کامپیوتر مدنظر قرار گرفته است. همچنین پارامترهایی از جمله تعداد کاربر اینترنت، تعداد مشترکان اینترنت باندپهن بی سیم و با سیم برای شاخص استفاده، بررسی شده است و نرخ باسوادی بزرگسالان و نیز نسبت نام نویسی درسطح دبیرستان و دانشگاه از جمله شاخص های مدنظر در موضوع مهارت است.
طبق بررسی های صورت گرفته براساس پارامترهای مدنظر، در مجموع استان تهران رتبه اول، سمنان، مازندران، یزد و البرز، استانهای بعدی در توسعه یافتگی هستند. در این جدول استانهای کرمان، خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان در انتها قرار دارند. بررسی ها نشان می دهد که رشد شاخص توسعه یافتگی در استانهای کهگیلویه و بویراحمد و همدان طی سالهای ۸۹ تا ۹۴ افزایش چشمگیری داشته است.
در این بررسی ها به تفکیک پارامترهای ۳ گانه، در شاخص دسترسی، استان تهران رتبه نخست و استان سیستان و بلوچستان رتبه آخر، در شاخص استفاده، تهران، قم، البرز، سمنان و بوشهر در رتبه های اول و بازهم سیستان و بلوچستان در رتبه آخر و در شاخص مهارت سمنان، مازندران، یزد و قزوین و تهران استانهای پیشرو بوده و کردستان و خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان در انتهای جدول قرار دارند.
بررسی وضعیت توسعه یافتگی استانهای کشور براساس شاخص IDI حاکی از آن است که طی ۵ سال اخیر پارامتر «مهارت» در فناوری اطلاعات و ارتباطات با ۲.۴ درصد رشد در کل کشور همراه بوده است.
همچنین براساس طبقه بندی انجام شده درصورتی که در سال ۹۳، ۱۴ استان دارای شاخص IDI بالاتر از میانگین این شاخص و ۱۷ استان دارای شاخص پایین تر از میانگین مدنظر بوده اند اما در نیمه اول سال ۹۴ این رقم به ۱۵ استان بالاتر از میانگین و ۱۶ استان پایین تر از میانگین IDI رسیده است.
این آمار نشان می دهد که با وجود تلاشهای صورت گرفته برای افزایش توسعه در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، هنوز هم بیش از نیمی از استانهای کشور توسعه یافته نیستند و میزان دسترسی و استفاده از امکانات ایجاد شده برای آنها، کمتر از میانگین شاخص توسعه یافتگی بین المللی IDI است.