میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی/ امنیت خواسته مهم کاربران

وجود بیش از ۱۰۰ شبکه اجتماعی مبتنی بر وب در ایران که در حوزه های تخصصی و غیر تخصصی در حال فعالیت هستند، یکی از عوامل موید رشد ارتباطات و تعاملات در فضای مجازی کشور محسوب می شود؛ حوزه فعالیت و امکانات تعدادی از این شبکه ها چنان رنگ و بوی بومی و ملی به خود گرفته که بر اساس آمارهای قابل کسب از منابعی مانند الکسا (پایگاه بین المللی رتبه بندی سایتهای اینترنتی)، میانگین حضور کاربران ایرانی در بعضی از این شبکه ها از ۳۰ دقیقه در روز به ازای هر کاربر فراتر رفته است. همچنین بعضی از این شبکه های داخلی موفق شده اند از نظر کسب مخاطب و بازدید آنها، خود را در رتبه های زیر ۱۰۰۰ در میان کل وبگاه های جهان قرار دهند.

در این راستا معاونت امنیت فضای تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات وضعیت ۱۰شبکه اجتماعی پربازدید داخلی و دو معیار نشان دهنده حجم فعالیت کاربران و هشدارهای امنیتی قابل توجه در این زمینه را بر اساس آمار الکسا منتشر کرده است.

این آمار می تواند بیانگر هدفگذاری صحیح شبکه های اجتماعی ایران، نفوذ این شبکه ها در میان کاربران ایرانی و در نهایت، «حرفه ای» شدن کاربران ایرانی در حیطه استفاده از این قبیل شبکه ها تلقی شود.

در این رده بندی که در جدول زیر قابل مشاهده است رتبه ۴ شبکه اجتماعی داخلی در میان ۵۰ سایت پربازدید کشور قرار دارد و کاربران برای یکی از این شبکه های اجتماعی حدود ۴۴ دقیقه در روز وقت صرف می کنند.

وضعیت ۱۰ شبکه اجتماعی پربازدید داخلی

امکان استفاده از بازی های بومی شده، خدمات ارسال پیامک از طریق بستر وب، کسب درآمد با استفاده از سامانه های تبلیغاتی برخط، امتیازدهی به کاربران با استفاده از محتوای ارسالی، داشتن واحد پولی مجازی برای انجام تراکنش های مالی داخل شبکه و تایید هویت حقیقی اعضای شبکه تعدادی از خدمات قابل توجهی است که شبکه های اجتماعی ایرانی ارائه می دهند.

اگر چه تعدادی از این خدمات، در حوزه کارکردهای عمومی یک شبکه اجتماعی دسته بندی نمی شوند، ولی ارائه با کیفیت و بدون مخاطره آنها در کنار یک محفل مجازی، می تواند منجر به جذب مخاطبان بیشتری شود و در نهایت با بزرگ شدن کسب و کار یک شبکه اجتماعی، سطح رضایت کاربران از فعالیت در آن ها نیز بالاتر رود.

پربیننده ترین شبکه اجتماعی ایرانی بیش از ۲ میلیون کاربر دارد

با نگاهی گذرا به سهمی که کاربران ایرانی در استفاده از شبکه های اجتماعی خارجی دارند متوجه استفاده به نسبت زیاد ایرانیها از این شبکه ها می شویم؛ برای مثال، صفحاتی در یکی از بزرگترین شبکه های اجتماعی جهان وجود دارد که بیش از ۲ میلیون کاربر ایرانی طرفدار آن هستند و یا طبق آمارها و تحلیل های منتشر شده، ۱۰ درصد کاربران ایرانی در یک شبکه اجتماعی مبتنی بر محتوای تصویری حساب کاربری دارند و به فعالیت می پردازند.

از آنجا که پربیننده ترین شبکه های اجتماعی ایرانی نیز بیش از ۲ میلیون کاربر دارند، می توان گفت که یک میدان رقابتی میان شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی از نظر جذب کاربر، ایجاد شده است. به خصوص که در سال های اخیر، الگوگیری هایی از شبکه های اجتماعی خارجی مبتنی بر وب و تلفن همراه به عمل آمده که نشان دهنده تلاش های ثمربخش نهادهای ملی برای سوق دادن کاربران به شبکه های اجتماعی ایرانی به جای موارد خارجی است.

۷۸ درصد سارقان از اطلاعات منتشر شده در شبکه های اجتماعی استفاده می کنند

رشد مشارکت ایرانیها در شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی، در کنار فرصت ها و امتیازاتی که برای آنها به ارمغان می آورد، باعث ایجاد مخاطراتی هم برای کاربران غیر حرفه ای می شود. برای مثال، دخیل شدن زودهنگام کودکان با مسائل غیر مربوط به گروه سنی آنها و سوءاستفاده هایی که توسط افراد سودجو از اطلاعات شخصی افراد می تواند صورت می گیرد. نمونه ای از این آسیب ها است. در یکی از آمارهای منتشر شده بیان شده که ۷۸ درصد سارقان منازل در سراسر جهان از اطلاعات منتشر شده در شبکه های اجتماعی برای تشخیص خانه های خالی استفاده می کنند. هر چند در کنار این مخاطرات که به دلایلی مانند ناآشنایی کاربران غیر حرفه ای ممکن است رخ بدهد، در نظر نگرفتن تمهیدات لازم از جانب نهادهای ارائه دهنده خدمت شبکه اجتماعی نیز می تواند به این مسائل دامن بزند.

پیشرفت علوم رایانه ای در زمینه شبکه های اجتماعی، زمینه ای مناسب را در راستای اعتلای کیفیت تمامی اقسام شبکه های اجتماعی ایجاد کرده است. با یک جستجوی ساده در وب می توان با خیل همایش های برگزار شده، پایان نامه های دانشگاهی، مقالات و گروه های علمی در این زمینه آشنا شد که قصد بهبود این شبکه ها و تعاملات در حال اجرا در آنها را دارند.

یکی از موارد پایه ای که باید تمامی شبکه ها خود را ملزم به رعایت آن کنند، بحث ایجاد امکانات در راستای حفاظت از حریم خصوصی کاربران و امنیت آنها است. رعایت بحث امنیت در فضایی که اطلاعات شخصی افراد، پایه شکل گیری تعاملات هستند و تفاوتی هم میان افراد سوءاستفاده گر و افراد قابل اطمینان در ظاهر وجود ندارد، بسیار جدی به نظر می رسد.

امنیت در راس ویژگیهای شبکه های اجتماعی قرار دارد

نظرسنجی هایی که از کاربران شبکه های اجتماعی در مورد امنیت و حریم خصوصی کاربران در این شبکه ها توسط شرکت Forsa و موسسه Bitkom انجام شده است نشان می دهد که امروزه مسئله امنیت و حریم خصوصی، از منظر کاربران شبکه در راس ویژگی های یک شبکه جای می گیرند.

اگر چه امروزه دیگر کمتر شبکه اجتماعی معروفی- چه در داخل کشور یا خارج- یافت می شود که امنیت آن در سطح بسیار ضعیفی باشد و یا برای حریم خصوصی کاربران خود تنظیمات حداقلی را در نظر نگرفته باشد، ولی از نتایج یک نظرسنجی دیگر که باز هم توسط شرکت Forsa و موسسه Bitkom انجام شده است، می توان فهمید که کاربران امروزه به طور جدی نیاز به خدمات با کیفیتی در مورد تمهیدات اندیشیده شده برای حفظ حریم خصوصی و امنیت دارند و سطح دانش آنها نیز از این مسائل بالاتر رفته است.

معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات با توجه به این آمارها و دغدغه هایی که برای کاربران در درجه اهمیت قرار دارد، اعلام کرد: در عرصه سخت رقابت شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی بهتر است برای رضایت کاربران ایرانی و افزایش امنیت فضای مجازی ملی، از بهترین تجارب موجود به کار گرفته شده، استفاده شود. در این صورت رشد شبکه های اجتماعی ایرانی به بلوغ خود رسیده و خدمات بومی و با کیفیتی به کاربران ایرانی ارائه می شود.