مهم‌ترین ویژگی‌های یک روتر VoIP
اگر باید برای مصارف VoIP روی وای‌فای از روترهای منحصربه‌فردی استفاده کنیم؛ باید دنبال چه ویژگی‌هایی در این روترها باشیم؟ یک روتر با مجموعه چه امکانات و قابلیت‌هایی می‌تواند یک تماس صوتی با کیفیت روی شبکه‌های بی‌سیم برقرار کند؟
مهم‌ترین ویژگی یک روتر یا مودم روتر استاندارد VoIP، کیفیت سرویس (Quality of Service) است. QoS اجازه می‌دهد تماس‌های VoIP روی یک پهنای باند کافی و لازم انجام شود. برخی روترها قابلیتی دارند که به‌طور خودکار ترافیک تماس‌های صوتی روی شبکه را تشخیص داده و اولویت بالاتری به آن‌ها در پهنای باند و کیفیت سرویس می‌دهند. حتی کاربران در پنل مدیریتی روتر می‌توانند انتخاب کنند کدام ترافیک‌ها با اولویت بالاتری مدیریت شوند.
معمولا در بازار، روترهای دو بانده مبتنی بر استاندارد 802.11ac از امکانات VoIP در بخش QoS خود پشتیبانی می‌کنند. چون این روترها می‌توانند تماس‌های صوتی را روی باندهای رادیویی سطح بالای۵ گیگاهرتز سازمان‌دهی کنند تا بالاترین کیفیت و پایداری تماس در کنار پهنای باند لازم اتفاق بیفتد. روترهایی که فقط از فرکانس۲.۴ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنند؛ قادر نخواهند بود تماس‌های صوتی را با کیفیت تضمین‌شده به مقصد برسانند. بنابراین، هنگام خرید یک روتر بی‌سیم برای مصارف VoIP حتما قابلیت QoS آن را بررسی کنید و ببینید آیا صحبتی از مدیریت ترافیک VoIP شده است یا خیر!
ویژگی بعدی که در روترهای VoIP اهمیت بالایی دارد؛ VLAN (سرنام Virtual Local Area Network) است. حتما بارها این ویژگی را در فهرست مشخصات روترها مشاهده کردیم ولی اهمیت نداده‌ایم. VLAN به روتر اجازه می‌دهد برخی دستگاه‌ها و کاربران را در زیرشبکه‌ها و زیرگروه‌های مجزایی قرار دهد. مثلا، یک مدیر شبکه می‌تواند تمام کاربران VoIP را در یک زیرگروه قرار دهد و برای این زیرگروه یک سری قوانین و سیاست‌های تخصیص پهنای باند اعمال کند تا کیفیت تماس صوتی آن‌ها تضمین شود. امکان استفاده دیگر از VLAN می‌تواند جداسازی ترافیک داده از صوت با استفاده از QoS باشد. به‌هرحال، روتر بی‌سیم شما باید بتواند ترافیک کاربرانی را که وب‌گردی می‌کنند یا در حال دانلود یک فایل بزرگ ویدیویی هستند، از ترافیک کاربران VoIP متمایز کند.
همان‌طور که گفتیم؛ استفاده از روترهای دو بانده و سه بانده برای کاربردهای VoIP بهتر است. روترهای چند بانده از فناوری‌هایی مانند MU-MIMO و Beamforming استفاده می‌کنند که امکان استریم صوت و تصویر را بهتر از روترهای استاندارد سنتی فراهم می‌کنند.
شاید تصور شود استفاده از یک روتر بی‌سیم با فناوری MU-MIMO یا Beamforming به‌تنهایی می‌تواند کیفیت VoIP را تضمین کند و اطلاعات صوتی را سریع‌تر و بهتر روی کانال‌های اختصاصی ارسال و دریافت کند.
اگرچه این استدلال صحیح است و روترهای دارای این فناوری‌ها می‌توانند تماس صوتی بهتری فراهم کنند ولی باز هم روترهایی که از VoIP پشتیبانی می‌کنند؛ در شرایطی که سرعت اینترنت پایین باشد یا محیط دارای نویز و موانع کاهش قدرت سیگنال وای‌فای بالایی باشد؛ بهتر عمل خواهند کرد. چون تنظیمات و پیکربندی را برای این شرایط خاص دارند. همین‌طور؛ روترهای VoIP هنگامی‌که تعداد زیادی کاربر و کلاینت به وای‌فای متصل باشند، کارایی بهتری از خود روی تماس‌های صوتی نشان می‌دهند.
روتر VoIP حتما باید از استانداردهای H.323 و SIP پشتیبانی کند. H.323 استاندارد اختصاصی VoIP است که امکان انتقال انواع اطلاعات مالتی‌مدیا مانند صوت، تصویر، ویدیو و ... را روی شبکه‌های بی‌سیم فراهم می‌کند. SIP هم پروتکل دیگر استفاده‌شده در ارتباطات VoIP است. غالب روترهای امروزی بازار از این دو پروتکل پشتیبانی می‌کنند ولی بهتر است کاربران پیش از خرید یک محصول، این موضوع را هم بررسی کنند.
بهترین روترهای VoIP در سال ۲۰۱۸
حال که مهم‌ترین ویژگی‌های یک روتر مناسب VoIP را گفتیم؛ بهتر است سراغ معرفی برترین روترهای بازارهای جهانی برای تماس صوتی روی وای‌فای برویم. بسیاری از سایت‌ها و موسسات تست‌کننده روترها روی این برندها و نام‌ها اجماع دارند و شاید یک موسسه یک روتر کمتر یا بیشتر در فهرست برترین روترهای VoIP خود داشته باشد. ۷ روتر برتر در این زمینه به شرح زیر هستند:
بهترین روتر دنیا: TP-Link AC1200
AC1200یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین روترهای شرکت تی‌پی‌لینک و سایت آمازون است. سریع نصب می‌شود، وای‌فای دو بانده سریعی ارائه می‌دهد و به لطف آنتن‌های خارجی پر قدرتی که دارد؛ پوشش‌دهی وای‌فای گسترده‌ای دارد. سرعت این روتر به مرز ۱.۲ گیگابیت می‌رسد که روی استاندارد 802.11ac و فرکانس ۵ گیگاهرتز شاهد سرعتی ۸۶۷ مگابیتی هستیم. روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز و استاندارد قدیمی 802.11n هم سرعتی ۳۰۰ مگابیتی دارد که البته برای کاربران غیر VoIP مناسب است. این روتر برای خانواده‌ها و کسب‌وکارهایی که چندین کاربره هستند و می‌خواهند از یک اینترنت سریع و تماس‌های صوتی با استریم بدون تاخیر و لگ سود ببرند؛ بهترین گزینه انتخابی است. همین‌طور برای کاربردهایی مانند دانلود و اشتراک‌گذاری اطلاعات مناسب به نظر می‌رسد. رابط کاربری روتر ساده است و امکان به‌روزرسانی فریم‌ویر برای کاربران به‌راحتی فراهم‌شده است. این روتر ۴ درگاه LAN، ۱ درگاه WAN و ۲ درگاه USB 2.0 دارد. درگاه‌های LAN و WAN سرعتی یک گیگابیتی دارند. از دیگر ویژگی‌های این روتر میتوان به کنترل والدین، تعریف شبکه VPN، تعریف شبکه مهمان، کنترل پهنای‌‌باند و زمان‌بندی دسترسی به اینترنت اشاره کرد.
دومین روتر برتر دنیا: Asus RT-AC55U
این روتر هم در رده AC1200 و دو بانده است. تقریبا همان مشخصات روتر تی‌پی‌لینک AC1200 را دارد و امکان استفاده از وای‌فای در برد طولانی را فراهم می‌کند. دو آنتن خارجی پر قدرت به همراه یک روتر/ اکسس‌پوینت و مود بریج می‌تواند گزینه ایده‌آلی برای هر شبکه خانگی یا اداری باشد. فناوری AiRadar ایسوس باعث افزایش ۱۵۰درصدی برد هر سیگنال می‌شود. فناوری Smart QoS اجازه می‌دهد به‌راحتی پهنای باند اینترنت و شبکه را اولویت‌بندی کنید و بر اساس کارهای مختلفی مانند گیمینگ، VoIP، وب‌گردی و ... به کاربران یا دستگاه‌های متصل به شبکه دسترسی بدهید. یک درگاه USB 2.0 و یک درگاه USB 3.0 برای اشتراک‌گذاری اطلاعات با سریع‌ترین نرخ ممکن را روی این درگاه‌ها به شما می‌دهد و درگاه‌های LAN و WAN هم یک گیگابیتی هستند.
ایسوس به‌صراحت می‌گوید این روتر برای مصارف VoIP بهینه‌سازی شده و امکاناتی مانند کنترل والدین، شبکه میهمان، AiCloud، مدیریت دانلودها، پشتیبانی از IPTV و دو ارتباط WAN دارد. داشبورد ASUSWRT در پنل مدیریتی امکان نصب ۳۰ ثانیه‌ای این روتر را فراهم می‌کند و ابزارهای پیشرفته‌ای برای کنترل شبکه در اختیارتان قرار خواهد داد. همانند دیگر محصولات ایسوس؛ قیمت این روتر گران‌تر از دیگر پیشنهادهای ما است.
بهترین روتر همراه: GLi Mini GL-MT300N
اگر دائم در حال سفر هستید و نمی‌خواهید از وای‌فای عمومی هتل‌ها و مکان‌های مختلف شهرها استفاده کنید؛ باید یک روتر همراه بخرید. این روتر، هم سبک و جمع‌وجور است که حمل و استفاده از آن را آسان می‌کند و هم امکانات قابل‌توجهی دارد. هنگامی‌که نصب شود؛ به‌سرعت دستگاه‌های متصل به وای‌فای جدید می‌توانند به این روتر همراه مسافرتی متصل شوند و نیازی نیست در هر بار اتصال، رمز عبور وارد شود. از طریق درگاه USB انرژی تغذیه می‌کند که امکان اتصال به لپ‌تاپ را هم می‌دهد. این روتر روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز کار می‌کند و حداکثر سرعت آن ۳۰۰ مگابیت است ولی برای تماس‌های صوتی تک کاربره کارایی لازم را دارد. یک درگاه WAN، یک درگاه LAN، یک درگاه USB و یک درگاه Micro USB دارد و از کلید ریست سود می‌برد. امکان نصب آنتن خارجی به این روتر وجود دارد. از استانداردها و پروتکل‌های VoIP پشتیبانی می‌کند و دارای ۶۴ مگابایت رم DDR1 و۱۶ مگابایت حافظه فلش با پردازنده تک‌هسته‌ای MTK 7620N است.
سریع‌ترین روتر: D-Link AC1900
ویژگی‌های پیشرفته بخش QoS این روتر باعث شده به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای افرادی که می‌خواهند دائم تماس صوتی داشته باشند؛ تبدیل شود. این روتر دی‌لینک گزینه‌ها و ابزارهای بیشتری برای مدیریت و کنترل ترافیک در اختیار کاربر قرار می‌دهد. امکان توزیع ترافیک روی باندهای رادیویی و شبکه‌های مختلف وجود دارد. همین‌طور، گزینه‌هایی برای مدیریت هوشمندتر ترافیک شبکه به دست می‌دهد. فناوری Advanced Beamforming تمام دستگاه‌های متصل به شبکه را زیر نظر می‌گیرد و طوری شبکه پیکربندی می‌شود که روتر همیشه بهینه‌ترین سرعت و محدوده پوشش‌دهی را داشته باشد. همه این امکانات و قابلیت‌ها به یک‌چیز ختم می‌شوند: VoIP بهتر!
این دستگاه یک روتر دو بانده فوق سریع هم است. چون سرعت آن روی فرکانس ۵ گیگاهرتز به مرز ۱۳۰۰ مگابیت و روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز برابر ۶۰۰ مگابیت است. در مجموع سرعتی ۱۹۰۰ مگابیتی را از این اعجوبه دی‌لینک شاهد هستیم که برای استریم ویدیو و صدا، دانلود و اشتراک‌گذاری اطلاعات و گیمینگ مناسب است. یک درگاه USB 2.0، یک درگاه USB 3.0، ۴ درگاه LAN گیگابیتی و یک درگاه WAN امکانات ارتباطی این محصول هستند. به نظر می‌رسد این روتر تمام ویژگی‌های لازم را برای رضایت‌بخشی کاربران دارد و حسرتی باقی نمی‌ماند.
بهترین روتر از نظر امکانات صوتی: Linksys AC1750
روتر لینک‌سیس EA7300 نسبتا جدید از فناوری‌های پیشرفته‌ای سود می‌برد که در چند سال اخیر برای روترهای بی‌سیم توسعه داده شده‌اند. به همین دلیل، هم در سرعت و هم در محدوده پوشش‌دهی کارایی بسیار متفاوت‌تری از روترهای سنتی به نمایش می‌گذارد. اپلیکیشن Smart WiFi عرضه‌شده برای این روتر به کاربران اجازه می‌دهد از بلندگوهای سازگار با دستیار صوتی دیجیتالی الکسای آمازون استفاده و روتر را با این بلندگوها جفت کنند. همانند اغلب روترهای این فهرست از فناوری Beamforming سود می‌برد که روی سیگنال‌های وای‌فای برای هر دستگاه تمرکز دارد و می‌تواند به افزایش کیفیت VoIP کمک فراوانی کند. به علاوه، این روتر از فناوری MU-MIMO سود می‌برد که امکان ارسال چندین سیگنال رادیویی اختصاصی روی هر دو فرکانس کاری وای‌فای با سرعت ۱.۷ گیگابیت را برای دستگاه‌های کلاینت فراهم می‌کند. این روتر می‌تواند قوی‌ترین سیگنال‌ها را در یک اتاق یا خانه آپارتمانی برای کاربران مهیا کند. سیگنال‌هایی که می‌توانند استریم ویدیو و صوت داشته باشند؛ تصاویر 4K را منتقل و از هر فعالیت نیازمند پهنای باند بالا پشتیبانی کنند. این روتر سه آنتن خارجی اختصاصی، یک درگاه USB 3.0، 1 درگاه WAN و ۴ درگاه LAN گیگابیتی دارد. پردازنده این روتر دو هسته‌ای است و از ۲۵۶ مگابایت رم و ۱۲۸ مگابایت حافظه فلش بهره می‌گیرد.
بهترین روتر برای خانواده‌ها: Medialink AC1200
این روتر از سرعت هزار مگابیت روی شبکه اترنت و ۱۲۰۰مگابیت روی شبکه‌های وای‌فای پشتیبانی می‌کند. دو آنتن پرقدرت دارد که می‌توانند سیگنال‌های رادیویی را به هر نقطه‌ای از خانه برسانند. این آنتن‌ها تضمین‌کننده استریم سریع و پایدار بدون تاخیر روی امواج رادیویی هستند. امکانات و قابلیت‌های روتر مدیالینک به‌گونه‌ای است که برای خانواده‌ها و شبکه‌های دارای چند کاربر مناسب است. این روتر می‌تواند به‌عنوان یک تقویت‌کننده و اکستندر وای‌فای(Universal Range Extender) هم استفاده شود تا شبکه بی‌سیم فعلی را بهبود دهد؛ مثلا، کاربران می‌توانند وای‌فای در اتاق‌های دورتر یک خانه و محل کار یا در طبقه دوم آپارتمان را با این روتر/توسعه‌دهنده تقویت کنند و نیازی به خرید یک روتر گران‌تر نداشته باشند. این روتر در بخش کنترل والدین، تنظیمات و ابزارهای مسدودکننده و محدودکننده متعددی در اختیار پدر و مادرها قرار می‌دهد تا به‌طور کامل فرزندانشان را روی اینترنت ردگیری و نظارت کنند. همین‌طور، با پشتیبانی از سیستم رمزنگاری وای‌فای WPA/WPA2-PSK در کنار فایروال SPI و امکان تعریف شبکه میهمان، می‌تواند امنیت یک شبکه بی‌سیم خانگی را تضمین کند. این دستگاه از 1 درگاه WAN، ۴ درگاه LAN و 1 درگاهUSB 2.0 سود می‌برد.
بهترین روتر گیمینگ: Netgear Nighthawk AC1900
روتر نت‌گیر R7000 نه تنها در حوزه VoIP بلکه برای هر نوع کاربری از جمله گیمینگ جزو قوی‌ترین روترهای دنیا است. سرعت این روتر ۱.۹ گیگابیت است که سهم فرکانس ۵ گیگاهرتز ۱۳۰۰ مگابیت و سهم فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز ۶۰۰ مگابیت می‌شود. این روتر می‌تواند با استفاده از یک پردازنده دو هسته‌ای با سرعت یک گیگاهرتز، حافظه رم ۲۵۶ مگابایتی و حافظه فلش ۱۲۸ مگابایتی در کنار ۳ آنتن خارجی، یک سیگنال بسیار قوی برای سنگین‌ترین کارها و ترافیک شبکه به هر جای خانه ارسال کند. گیمرها همیشه روترهای با QoS سطح بالا را دوست دارند و این همانند ویژگی اصلی است که روی VoIP نیاز داریم. به زبان ساده‌تر، کاربران می‌توانند ترافیک روی هر دستگاهی را اولویت‌دهی کرده و برای کامپیوترهای گیمینگ یا کاربران VoIP، بالاترین سطح دسترسی به پهنای باند و ترافیک شبکه را تعیین کنند.
فناوری Beamforming+ می‌تواند سرعت سیگنال‌های وای‌فای را ۱۰۰درصد افزایش دهد و به‌نوعی کیفیت لینک‌های ارتباطی را تضمین می‌کند. این روتر به‌سادگی نصب می‌شود، ابزارهای کنترل دسترسی برای افزایش امنیت شبکه دارد، از OpenVPN و شبکه اجتماعی اشتراک‌گذاری فایل Kwilt جفت شده با روتر سود می‌برد و مجهز به یک پنل کنترل والدین هوشمند است. این دستگاه 1 درگاه WAN، ۴ درگاه LAN، یک درگاه USB 3.0 و یک درگاه USB 2.0 دارد.