درجه حفاظت یاIP code مخفف عبارت Ingress Protection و به معنای مقاومت در برابر نفوذ ذرات خارجی می باشد. این درجه بندی به منظور سنجش مقاومت اشیای مختلف در برابر نفوذ آب و یا گرد و غبار مورد استفاده قرار می گیرد. این استاندارد توسط کمیسیون بین المللی الکترونیک یا IEC تصویب شده است.
پیش از این استانداردهای مقاومت تنها برای وسایل و گجت های مخصوص کوهنوردی ، گردش در جنگل و یا شرایط آب و هوایی سخت مورد استفاده قرار می گرفت. این در حالی است که امروزه از استانداردهای محافظت به منظور سنجش و ثبت مقاومت اشیای گوناگون به خصوص وسایل الکترونیکی در برابر نفوذ عوامل خارجی استفاده می گردد. به طور مثال می توان به انواع مختلف گوشی های هوشمند ، هارد و یا اسپیکرهایی که در برابر نفوذ عوامل خارجی مقاوم هستند اشاره کرد.
درجه محافظت روش امتیازدهی خاصی دارد. این مهم شامل دو عدد بوده که در کنار یکدیگر و پس از عبارت IP قرار می گیرد. به طور مثال می توان به IP65, IP66, IP67, IP68 اشاره کرد که هریک بیانگر درجه خاصی از مقاومت شیء در برابر نفوذ عوامل خارجی همچون آب و گردو غبار می باشد. به بیانی دقیق تر عدد اول یا همان عدد سمت چپ سطح مقاومت در برابر گرد و غبار ( جسم سخت خارجی و نیز حفاظت در برابر افراد ) و عدد دوم یا همان عدد سمت راست مقاومت در برابر آب و رطوبت را مشخص می نماید. مقاومت در برابر اجسام خارجی و یا گرد و غبار مقادیر 0 تا 6 و مقاومت در برابر آب مقادیر 0 تا 9 را شامل می شود که هریک از این اعداد بیانگر نوع خاصی از درجه حفاظت می باشند. به عبارتی می توان گفت هرچه این اعداد بزرگتر باشند ، گوشی ، تبلت و یا وسیله مورد نظر ما مقاومت بیشتری نسبت به آب و یا گرد و غبار خواهد داشت. به طور مثال اگر دستگاهی استاندارد IP68 را داشته باشد کاملا در برابر آب و گرد و غبار ایمن خواهد بود. در ادامه معنا و مفهوم هریک از این اعداد را به صورت جداگانه شرح خواهیم داد.
عدد اول درجه حفاظت
0- بدون حفاظت ویژه
1- حفاظت در برابر بخش بزرگی از بدن مانند دست ( به استثناء دسترسی های عمدی ) و همچنین حفاظت در برابر اشیای جامد با بیش از 50 میلی متر در قطر
2- حفاظت در برابر انگشتان و یا اشیایی که بیش از 12.5 میلی متر قطر دارند
3- حفاظت در برابر ورود ابزار ، سیم و… با قطر یا ضخامت بیش از 2.5 میلی متر
4- حفاظت نسبت به ورود اشیاء جامد با قطر یا ضخامت بیش از 1 میلی متر
5- حفاظت در برابر گرد و غبار که می تواند موجب تداخل در عملکرد دستگاه گردد
6- حفاظت در برابر انواع گرد و غبار
عدد دوم درجه حفاظت
0- بدون حفاظت ویژه
1- حفاظت در برابر ورود آبی که به صورت عمودی چکه می کند
2- حفاظت در برابر ورودی آبی که با درجه نزدیک به عمود چکه می کند
3- حفاظت در برابر اسپری آب
4- حفاظت در برابر آبی که به صورت ناگهانی پاشانده می گردد
5- حفاظت در برابر جت های آب یا همان آب افشانده شده توسط افشانک
6- حفاظت در برابر جت های قدرتمند آب
7- حفاظت در برابر آب تا عمق 1 متری ( البته برای این مهم باید شرایط تعیین شده از نظر زمان و فشار را نیز در نظر گرفت )
8- حفاظت در برابر آب در عمق بیش از 1 متر ( این درجه از حفاظت بدان معناست که تحت هیچ شرایطی ورود آب به محفظه ممکن نخواهد بود و در صورت ورود نیز هیچ اختلالی ایجاد نخواهد شد )
برای روشن تر شدن موضوع چند نمونه از درجات حفاظتی مختلف را همراه با ذکر مثال معرفی می نماییم.
IP56 : عدد اول این استاندارد به معنای مقاومت نسبی دستگاه در برابر نفوذ گرد و غبار و عدد دوم این استاندارد به معنای مقاومت در برابر جت های قدرتمند آب می باشد. البته همانطور که در فهرست بالا نیز گفته شد سطح 5 از عدد اول هرچند به معنای مقاومت کامل نیست اما هیچ مانعی برای عملکرد صحیح دستگاه وجود نخواهد داشت. از طرف دیگر باید توجه داشت اغلب دستگاه هایی که از سطح حفاظتی مناسب در برابر آب و رطوبت برخوردارند در برابر گرد و غبار نیز مقاوم می باشند.
IP66 : این استاندارد به معنای مقاومت دستگاه در برابر نفوذ انواع گرد و غبار می باشد. همچنین این دستگاه در برابر پاشاندن آب با فشار قوی نیز مقاوم خواهد بود.
IP67 : این استاندارد به معنای مقاومت دستگاه در برابر نفوذ انواع گرد و غبار و همچنین مقاومت دستگاه در برابر نفوذ آب تا عمق کمتر 1 متر می باشد.
IP68 : این استاندارد به معنای مقاومت کامل دستگاه نسبت به نفوذ آب و گرد و غبار می باشد. به عبارتی این دستگاه می تواند در چنین شرایط دشواری نیز به فعالیت خود ادامه دهد.
در پایان این نکته را نیز باید در نظر داشت که کارکرد صحیح دستگاه تنها در صورت بسته بودن درپوش ممکن خواهد بود. در غیراینصورت استاندارد آی پی یا همان درجه حفاظت کارکرد صحیحی نخواهد داشت.